INSTYTUT NAUK O BEZPIECZEŃSTWIE

Uniwersytet w Siedlcach

Egzamin doktorski z dyscypliny podstawowej nauki o bezpieczeństwie

 

Zakres tematyczny i literatura przedmiotu

Egzamin z dyscypliny podstawowej obejmuje wiedzę odpowiadającą dyscyplinie, w której mieści się tematyka rozprawy doktorskiej

 

Zakres tematyczny:

 

I Podstawy teoretyczne

  1. Nauki o bezpieczeństwie
    • Przedmiot,
    • Cel,
    • Główne zadanie,
    • Metoda
  2. Podstawy poznania bezpieczeństwa podmiotu
    • Wartości, istnienie, prawda, zakres i sposób poznania (mono, wielo, trans dyscyplinarny)
    • Pojmowanie (atrybutowe, procesualne, rzeczowe)
    • Paradygmaty (komplementarny, strategic studies, security studies)
    • Tożsamość nauk o bezpieczeństwie (formalna i materialna)
    • Ogólnometodologiczne reguły poznania (poznawcza sytuacja problemowa, problem naukowy, hipotezy i ich uzasadnianie)
    • Metodologia szczegółowa (teoretyczne i empiryczne metody badawcze)

II Kategorie i uwarunkowania

  1. Uwarunkowania bezpieczeństwa podmiotu
    • Wyzwania, zagrożenia ryzyko (wewnętrzne i zewnętrzne)
    • Kultura, polityka, ekonomia, technologia, demografia
    • Geopolityka, geostrategia
    • Polityka bezpieczeństwa państwa (państw)
    • Strategie i doktryny bezpieczeństwa państwa (państw)
  2. Przedmioty referencyjne bezpieczeństwa podmiotu
    • Jednostka ludzka,
    • Społeczeństwa na różnych poziomach zorganizowania od rodziny do państwa i stowarzyszeń państw
  3. Wymiary przedmiotowe bezpieczeństwa podmiotu
    • Narodowy
    • Militarny,
    • Ekonomiczny,
    • Polityczny,
    • Powszechny,
    • Publiczny,
    • Społeczny,
    • Kulturowy,
    • Ideologiczny,
    • Ekologiczny,
    • Informacyjne
  4. Wymiary przestrzenne bezpieczeństwa podmiotu
    • Wewnętrzny,
    • Zewnętrzny,
    • Lokalny,
    • Regionalny,
    • Międzynarodowy,
    • Globalny

III Instytucje i systemy

  1. Instytucje bezpieczeństwa podmiotu
    • Globalne (np. ONZ)
    • Regionalne (np. UE, OBWE)
    • Państwa (wojska, służby, straże, inne np. prywatne formacje ochronne)
  2. Systemy operacyjne bezpieczeństwa państwa
    • System bezpieczeństwa narodowego
    • Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym
    • Podsystem obronny państwa
    • Podsystemy ochronne państwa (zarządzania kryzysowego, ratowniczo-gaśniczy, przeciwpożarowy, przeciwpowodziowy, ochrony granicy, informacji niejawnych, inne)

Literatura przedmiotu:

  1. Bieleń S., Polityki bezpieczeństwa państw, TEKA KOMISJI POLITOLOGII I STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH PAN Tom 5 r. 2010, https://docplayer.pl/15162226-Polityki-bezpieczenstwa-panstw.html
  2. Cieślarczyk M., Kultura bezpieczeństwa i obronności, Wyd. Akademii Podlaskiej, Siedlce 2006
  3. Cieślarczyk M., Teoretyczne i metodologiczne podstawy badania problemów bezpieczeństwa i obronności państwa, Wyd. Nauk UPH, Siedlce 2011
  4. Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe współczesne koncepcje, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.
  5. Drabik K., Bezpieczeństwo personalne i strukturalne, Wyd. AON, Warszawa 2013.
  6. Dziemidok-Olszewska B., Michalczuk Wlizło- M., Instytucjonalne podstawy bezpieczeństwa państwa w Rzeczypospolitej Polskiej, Wyd. Elipsa , Warszawa 2018.
  7. Fehler W., Bezpieczeństwo wewnętrzne współczesnej Polski. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Arte,Warszawa 2012.
  8. Fehler W., Podstawy bezpieczeństwa informacyjnego, Wyd. UPH, Siedlce 2021.
  9. Gierszewski J., Bezpieczeństwo społeczne, Difin, Warszawa 2013
  10. Gierszewski J., Kubiak M., Kultura bezpieczeństwa w teorii i praktyce, Wyd. Marszałek, Toruń 2019
  11. Glen A., Podstawy poznania bezpieczeństwa podmiotu: aksjologia, ontologia, epistemologia, metodologia, Wyd. Nauk. UPH, Siedlce 2021
  12. Jarmoszko S. , Barszczewski W., Bezpieczeństwo społeczne w sytuacjach krytycznych, Wyd. Nauk UPH, Siedlce 2017
  13. Jarmoszko S., Ścieżki konceptualizacji strategii bezpieczeństwa, Siedlce 2015
  14. Kitler W. Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system, AON, Warszawa 2011
  15. Kitler W., Organizacja bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Aspekty ustrojowe, prawno-administracyjne i systemowe, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2018.
  16. Pelc M., Elementy metodologii badań naukowych, AON, Warszawa 2012
  17. Sikora K. (red.), System bezpieczeństwa i porządku publicznego. Organy i inne podmioty administracji, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
  18. Skrzyp J., Geopolityka, AON, Warszawa 2016
  19. Szmitkowski Paweł, Ochrona ludności i obrona cywilna w systemie administracji państwowej, Wyd. UPH, Siedlce 2017.
  20. Szpyra R., Bezpieczeństwo militarne państwa, AON, Warszawa 2012
  21. Topolewski S., Ochrona informacji niejawnych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Wyd. Nauk. UPH, Siedlce 2018
  22. Topolewski S., Żarkowski P., Współczesny wymiar bezpieczeństwa narodowego. UPH, Siedlce 2015.
  23. Williams, P. D. (red. nauk.), .Studia bezpieczeństwa. Wyd. UJ, Kraków 2012
  24. Wróblewski R., Bezpieczeństwo narodowe. Zintegrowane i zrównoważone, Wyd. UPH w Siedlcach, Siedlce 2019.
  25. Wróblewski R., Zarządzanie kryzysowe jako element zarządzania bezpieczeństwem narodowym, Wyd. Nauk. UPH, Siedlce 2013.
  26. Wróblewski Ryszard, Wprowadzenie do nauk o bezpieczeństwie, Wyd. UPH, Siedlce 2017.
  27. Wyrębek H., Cyberprzestrzeń. Zagrożenia, strategie cyberbezpieczeństwa, Wyd. UPH, Siedlce 2021.
  28. Zalewski S., Bezpieczeństwo polityczne. Zarys problematyki, Wyd. Nauk UPH, Siedlce 2013